Polypore

Polypore est le nom normalisé désignant en français plusieurs espèces et sous-espèces de champignons lignicoles historiquement classés dans l'ancien genre Polyporus au sens large, et désormais répartis dans plusieurs familles phylogénétiquement éloignées[1]. Leurs sporophores sont de formes variées (certains ont un pied distinct, beaucoup sont sessiles, d'autres encore sont dits résupinés et ne forment qu'une croûte). Les cas les plus emblématiques sont en forme de consoles, typiquement plates au-dessus, convexes en dessous, en sabot de cheval plus ou moins épais)[2] et un hyménium (partie fertile des champignons) portant des tubes qui aboutissent à des pores[3]. Près de 300 espèces de Polypores sensu lato ("au sens large") sont recensés en France[4].

Polypore
Nom vulgaire ou nom vernaculaire ambigu :
l'appellation « Polypore » s'applique en français à plusieurs taxons distincts.
Description de cette image, également commentée ci-après
Amadouvier, ou polypore allume-feu (Fomes fomentarius)

Taxons concernés

De très nombreuses espèces de la classe des Agaricomycetes, principalement dans les ordres suivants :

Description

Le polypore marginé est un champignon nécrotrophe lignicole à l'origine de la pourriture blanche qui creuse le cœur de l'arbre qu'il parasite en le faisant mourir d'épuisement. Il est possible d'observer les tubes stratifiés (3), chaque couche correspondant à la croissance réalisée durant une saison (globalement une année)[5].

Les Polypores sont pour la grande majorité des saprotrophes lignicoles mais certains d’entre eux comme le Polypore des brebis sont terricoles. Leur hyménium est formé de tubes typiquement très serrés, donnant une chair très généralement coriace, de consistance subéreuse ou même ligneuse (certains ont une chair plus tendre comestible, tels le Polypore en ombelle, le Polypore pied de chèvre (en) ou la Langue de bœuf)[6].

Histoire

Agents de pourriture du bois (notamment de la pourriture blanche qui représente près de 90 % des champignons associés au bois mort)[7], les polypores sont redoutés par les forestiers car leur présence sur des parties mortes d'un arbre signifie toujours la mort complète du ligneux dans un délai plus ou moins bref. Parallèlement, ils sont des indicateurs de gestion durable des forêts. Ils constituent en effet des micro-habitats riches en biodiversité et figurent parmi les principaux recycleurs du carbone organique dans les écosystèmes terrestres. « Les forêts anciennes, véritables réservoirs de nécromasse ligneuse, accumulent les espèces fongiques saproxyliques ». Des études conduites en Finlande dans les années 2000[8] « montrent par exemple que les forêts anciennes concentrent une richesse en polypores de 38 à 80 % supérieure à celle des forêts cultivées, selon que ces dernières sont respectivement en phase de sénescence ou de maturité[9] ».

Liste alphabétique

Sommaire :

A

  • Polypore à chapeau étroitCerioporus leptocephalus[10]
  • Polypore à grande margeOxyporus latemarginatus[10]
  • Polypore à hyphes enflésWolfiporia dilatohypha[10]
  • Polypore à longs poresLentinus longiporus[10]
  • Polypore à marge doréePhellinus conchatus[3]
  • Polypore à pied noirPicipes melanopus[3]
  • Polypore à pores bleusNeoalbatrellus caeruleoporus[10]
  • Polypore à radicellesFibroporia radiculosa[10]
  • Polypore à sclérotePolyporus tuberaster[10]
  • Polypore à spores ellipsoïdesPerenniporia ellipsospora[10]
  • Polypore à spores rugueusesMycolindtneria trachyspora[10]
  • Polypore à spores vermiculéesCeriporiopsis subvermispora[10]
  • Polypore à volveCryptoporus volvatus[10]
  • Polypore abiétinWrightoporia subrutilans[10]
  • Polypore aciduléPerenniporia subacida[10]
  • Polypore admirablePicipes admirabilis[10]
  • Polypore affaisséSteccherinum collabens[10]
  • Polypore aggloméréInonotus glomeratus[10]
  • Polypore albâtreTrechispora candidissima[10]
  • Polypore allume-feuFomes fomentarius[10]
  • Polypore alutacéSkeletocutis alutacea[10]
  • Polypore alvéoléPolyporus arcularius[3] ou Neofavolus alveolaris[10]
  • Polypore amerPostia stiptica[3]
  • Polypore amorpheSkeletocutis amorpha[10]
  • Polypore amylo-dextrinoïdePerenniporia amylodextrinoidea[10]
  • Polypore anamorphePostia ptychogaster[10]
  • Polypore aniséGloeophyllum odoratum[3]
  • Polypore arquéLentinus arcularius[10]

B

  • Polypore baiPolyporus durus[3] ou Picipes badius[10]
  • Polypore balsamiqueIschnoderma benzoinum[3]
  • Polypore baumierPostia balsamea[10]
  • Polypore benjoinIschnoderma benzoinum[10]
  • Polypore bicoloreGloeoporus dichrous[10]
  • Polypore biennalAbortiporus biennis[10]
  • Polypore bisannuelAbortiporus biennis[3]
  • Polypore bistrePhysisporinus crocatus[10]
  • Polypore blanc brunâtreAntrodia albobrunnea[10]
  • Polypore blanc de neigeTyromyces chioneus[3]
  • Polypore blanc et noirBoletopsis leucomelaena[10]
  • Polypore blanc orangéPycnoporellus alboluteus[10]
  • Polypore blanc-de-neigeTyromyces chioneus[10]
  • Polypore blanchâtreAntrodia albida[3]
  • Polypore blanc-jaunâtreButyrea luteoalba[10]
  • Polypore blanc-ocreSkeletocutis ochroalba[10]
  • Polypore bleu grisPostia livens[10]
  • Polypore bleuté des conifèresPostia caesia[3]
  • Polypore bleuté des feuillusPostia subcaesia[3]
  • Polypore boréalClimacocystis borealis[3]
  • Polypore brûléBjerkandera adusta[10]
  • Polypore brunissantRadulodon aneirinus[10]

C

  • Polypore cannelleColtricia cinnamomea[3]
  • Polypore cartilagineuxParmastomyces mollissimus[10]
  • Polypore chamoisFuscoporia gilva[10]
  • Polypore champêtreDichomitus campestris[3]
  • Polypore chou-puantAmyloporia oleracea[10]
  • Polypore ciliéPolyporus ciliatus[3] ou Lentinus substrictus[10]
  • Polypore circinéOnnia leporina[10]
  • Polypore communSidera vulgaris[10]
  • Polypore compactPerenniporia compacta[10]
  • Polypore confluentScutiger confluens[3] ou Albatrellopsis confluens[10]
  • Polypore coquillePhellinopsis conchata[10]
  • Polypore corticoleOxyporus corticola[10]
  • Polypore cotonneuxSpongipellis spumeus[3]
  • Polypore craqueléScutiger cristatus[3] ou Laeticutis cristata[10]
  • Polypore cupuliformePorodisculus pendulus[10]
  • Polypore cuticulaireInonotus cuticularis[10]

D

E

F

  • Polypore fauveOnnia leporina[3]
  • Polypore faux-amadouvierPhellinus igniarius[3]
  • Polypore ferreuxFuscoporia ferrea[10]
  • Polypore ferrugineuxPhellinus ferruginosus[3] ou Fuscoporia ferruginosa[10]
  • Polypore ferrugineux des conifèresPhellinus ferrugineofuscus[3]
  • Polypore ferrugineux du chêneFuscoporia ferrea[3]
  • Polypore fimbriéHydnopolyporus fimbriatus[10]
  • Polypore fissuréAntrodiella fissiliformis[10]
  • Polypore flamboyantPycnoporellus fulgens[3]
  • Polypore floconneuxPostia leucomallella[10]
  • Polypore floriformePostia floriformis[10]
  • Polypore folliculéPostia folliculocystidiata[10]
  • Polypore fragilePostia fragilis[3]
  • Polypore frangéSteccherinum fimbriatellum[10]
  • Polypore fraxinophilePerenniporia fraxinophila[10]
  • Polypore fuligineuxIschnoderma resinosum[10]

G

H

I

Polypore isabelle - Skeletocutis nivea, sur une branche morte, dans le De Famberhorst (nl), Hollande. Décembre 2022.

J

  • Polypore jauneAmyloporia xantha[10]

L

M

  • Polypore malicoleAntrodia malicola[10]
  • Polypore marginéFomitopsis pinicola[3]
  • Polypore mie de painPerenniporia medulla-panis[3]
  • Polypore minceAntrodia macra[10]
  • Polypore minusculePostia ceriflua[10]
  • Polypore molletTrechispora mollusca[10]
  • Polypore mouLeptoporus mollis[3]
  • Polypore mouchetéPolyporus lentus ou Polyporus tuberaster[3]
  • Polypore mycélienAnomoloma myceliosum[10]

N

  • Polypore nid d'abeillesHexagonia nitida[3]
  • Polypore noircissantPhellinus nigricans[3]
  • Polypore nord-américainPicipes americanus[10]
  • Polypore nordiqueNiemelaea balaenae[10]

O

P

  • Polypore papier-cuirTrichaptum subchartaceum[10]
  • Polypore paradoxalSchizopora paradoxa[10]
  • Polypore parcheminTrichaptum biforme[10]
  • Polypore parfuméSkeletocutis odora[10]
  • Polypore peignéInonotus cuticularis[3]
  • Polypore pelliculaireGloeoporus pannocinctus[10]
  • Polypore persistantColtricia perennis[10]
  • Polypore pied-botLoweomyces fractipes[10]
  • Polypore pied-de-chèvreScutiger pes-caprae[3]
  • Polypore placentaRhodonia placenta[3]
  • Polypore ponctuéFomitiporia punctata[10]
  • Polypore pourpreCeriporia purpurea[10]

R

  • Polypore radicantPolyporus radicatus[10]
  • Polypore radiéMensularia radiata[10]
  • Polypore régulierTrechispora regularis[10]
  • Polypore résineuxGanoderma resinaceum[3]
  • Polypore réticuléCeriporia reticulata[10]
  • Polypore retrousséAntrodiella semisupina[10]
  • Polypore robustePhellinus robustus[3]
  • Polypore roseFomitopsis rosea[3] ou Rhodofomes roseus[10]
  • Polypore rouge briquePostia lateritia[10]
  • Polypore rougeâtrePouzaroporia subrufa[10]
  • Polypore rougissantAlbatrellus subrubescens[10]
  • Polypore rouilléPhellinus torulosus[3]
  • Polypore rouxInonotus rheades[3] ou Inocutis rheades[10]
  • Polypore rutilantHapalopilus rutilans[3]

S

  • Polypore safranHapalopilus croceus[3]
  • Polypore sanguinolentPhysisporinus sanguinolentus[3]
  • Polypore satinéPostia sericeomollis[10]
  • Polypore saumonErastia salmonicolor[10]
  • Polypore similaireOxyporus similis[10]
  • Polypore sordideAmyloporia sordida[10]
  • Polypore sosieOxyporus obducens[3]
  • Polypore soufréLaetiporus sulphureus[3]
  • Polypore sourisPostia tephroleuca[10]
  • Polypore soyeuxAnomoporia bombycina[10]
  • Polypore splendidePycnoporellus fulgens[10]
  • Polypore spongieuxSpongipellis schulzeri[3]
  • Polypore stratifiéOxyporus populinus[3]
  • Polypore styptiquePostia stiptica[10]

T

  • Polypore tardifCeriporia tarda[10]
  • Polypore taxicoleMeruliopsis taxicola[10]
  • Polypore ténuPerenniporia tenuis[10]
  • Polypore tomenteuxInonotus tomentosus[3] ou Onnia tomentosa[10]
  • Polypore triangulaireOnnia triquetra[3]
  • Polypore trompeurPostia simulans[10]

U

  • Polypore unicoloreSpongipellis unicolor[10]

V

  • Polypore variablePolyporus leptocephalus[3] ou Antrodia variiformis[10]
  • Polypore verdissantCeriporia viridans[10]
  • Polypore vergetéCerioporus varius[10]
  • Polypore violetTrichaptum fuscoviolaceum[10]
  • Polypore viticoleFuscoporia viticola[10]
  • Polypore vitreuxPhysisporinus vitreus[3]
  • Polypore vivaceColtricia perennis[3]
  • Polypore voraceAntrodiella serpula[3]

Z

  • Polypore zonéPhysisporinus lineatus[10]

Références

  1. C. Meyer, « polypores (n. m.) », sur Dictionnaire des sciences animales, (consulté le ).
  2. Jules Amann, Mes chasses aux champignons, souvenirs mycologiques, G. Vaney-Burnier, , p. 270
  3. Société mycologique de France, « Les noms français des champignons », sur Mycofrance.fr (consulté le ).
  4. Gérard Guillot, « Le polypore « vautour » des bouleaux », sur zoom-nature.fr (consulté le ).
  5. Bart Buyck, Guide des champignons de la montagne, Belin, , p. 162.
  6. Bart Buyck, op. cit., p.157-172
  7. Francis Martin, Tous les champignons portent-ils un chapeau ?, Quæ, , p. 37
  8. (en) Reijo Penttilä, The impacts of forestry on polyporous fungi in boreal forests, Academic dissertation, University of Helsinki, Faculty of Biosciences, Department of Biological and Environmental Sciences, 2004.
  9. Daniel Vallauri, Jean André, Jean-Claude Génot, Jean-Pierre de Palma et Richard Eynard-Machet, Biodiversité, naturalité, humanité. Pour inspirer la gestion des forêts, Lavoisier, , p. 64
  10. « Index des noms français », sur Mycoquebec.org (consulté le ).

Voir aussi

Articles connexes

Bibliographie

  • Markus Flück, Quel est donc ce champignon ?, Nathan,
  • Champignons, petits atlas Payot
  • icône décorative Portail de la mycologie
Cet article est issu de Wikipedia. Le texte est sous licence Creative Commons – Attribution – Partage à l’identique. Des conditions supplémentaires peuvent s’appliquer aux fichiers multimédias.